Doskonałość dydaktyczna uczelni

Utworzono jednostkę administracyjną ds. zarządzania oraz osiągania doskonałości dydaktycznej Uczelni. Dotychczas taka jednostka funkcjonowała w Biurze Dydaktyki i Spraw Studenckich, jako obszar jakości kształcenia. Obecnie, została w wyniku realizacji projektu wyprowadzona z BDiSS i stanowi samodzielną jednostkę pod nazwą Biuro Jakości Kształcenia. Biuro Jakości Kształcenia jest odpowiedzialne za sprawne funkcjonowanie Uczelnianego Systemu Doskonalenia Jakości Kształcenia.

Biuro Jakości Kształcenia powołano zarządzeniem nr 81/2022 Rektora Uniwersytetu Opolskiego z dnia 30 września 2022 r. w sprawie powołania Biura Jakości Kształcenia w organizacji. Biuro z dniem 01 stycznia 2023 r. rozpoczęło funkcjonowanie pod nazwą Biuro Jakości Kształcenia. Określono zadania Biura Jakości Kształcenia, które zostały zapisane w Regulaminie Organizacyjnym Uniwersytetu Opolskiego. Biuro Jakości Kształcenia zostało przypisane  w strukturze organizacyjnej w obszarze Administracji Kanclerskiej. Zarządzenie nr 116/2022 Rektora Uniwersytetu Opolskiego z dnia 13 grudnia 2022 r. w sprawie zmiany zarządzenia nr 47/2019 Rektora Uniwersytetu Opolskiego z dnia 30 września 2019 r. w sprawie wprowadzenia Regulaminu Organizacyjnego Uniwersytetu Opolskiego –  Załącznik Nr 4 do Regulaminu Organizacyjnego Uniwersytetu Opolskiego.

Do zadań Biura Jakości Kształcenia w szczególności należy:

• opracowywanie koncepcji i harmonogramów realizacji zadań w ramach Uczelnianego Systemu Doskonalenia Jakości Kształcenia;
• monitoring i ewaluacja funkcjonowania Uczelnianego Systemu Doskonalenia Jakości Kształcenia;
• inicjowanie zmian legislacyjnych w zakresie zarządzania jakością kształcenia;
• organizacja i nadzór nad przebiegiem ankietyzacji w zakresie jakości kształcenia;
• współpraca z jednostkami prowadzącymi działalność dydaktyczną w zakresie tworzenia i modyfikowania programów kierunków studiów;
• współpraca z jednostkami prowadzącymi działalność dydaktyczną w zakresie rozwijania kompetencji dydaktycznych nauczycieli akademickich;
• współpraca z jednostkami prowadzącymi działalność dydaktyczną w zakresie rozwijania kompetencji pracowników administracyjnych Uczelni wspierających proces kształcenia;
• organizowanie spotkań, szkoleń i seminariów dla studentów we współpracy z BDiSS;
• pozyskiwanie środków na realizację działań w obszarze jakości kształcenia we współpracy z BNiOP;
• dbanie o spójną politykę informacyjną dotyczącą jakości kształcenia, w szczególności prowadzenie strony internetowej poświęconej BJK;
• promowanie dobrych praktyk w zakresie jakości kształcenia w Uczelni;
• nawiązywanie i rozwijanie współpracy w zakresie jakości kształcenia z ośrodkami akademickimi;
• opracowanie raportów i sprawozdań z działalności USDJK;
• wsparcie jednostek dydaktycznych Uczelni w doskonaleniu i kreowaniu jakości kształcenia.

W wyniku realizacji zadania 2. dokonano wstępnej diagnozy poziomu kompetencji pracowników UO oraz wskazano narzędzia podnoszenia kompetencji pracowników. Przeprowadzenie badań pozwoliło określić oczekiwania i potrzeby pracowników i współpracowników Uniwersytetu Opolskiego w zakresie wsparcia ze strony uczelni w procesie nabywania konkretnych kompetencji dydaktycznych. Jednocześnie zebrano sporo materiału jakościowego, w ramach którego ukazano mocne i słabe strony uczelni. Pracownicy i współpracownicy mieli okazję do wymiany poglądów i opinii oraz wskazania konkretnych rozwiązań, które będą stanowić punkt odniesienia w projektowanych przez uczelnię działaniach w obszarze rozwoju kompetencji. Co istotne, zebrany materiał pozwolił Uniwersytetowi Opolskiego przygotować aplikację do kolejnych konkursów NCBiR dot. rozwoju kompetencji, dzięki czemu możliwa jest kontynuacja działań kompetencyjnych w wymiarze praktycznym tj. doprowadzenie do sytuacji, w której zebrane wyniki badań nabiorą mocy wdrożeniowej i staną się konkretnymi rozwiązaniami.

Przeprowadzono badania, kwerendę literatury oraz dobrych praktyk stosowanych w Polsce i na zagranicznych uczelniach w zakresie ewaluacji jakości kształcenia oraz wielostronną analizę systemu jakości kształcenia w Uniwersytecie Opolskim. Działania te pozwoliły na zidentyfikowanie mechanizmów, które umożliwiają wykorzystanie informacji o ewaluacji jakości kształcenia w procesach decyzyjnych związanych z dydaktyką. Ilościowe i jakościowe informacje są pozyskiwane m.in. z badań ankietowych, oceny prac dyplomowych, a także opinii absolwentów o przydatności uzyskanych efektów uczenia się w pracy zawodowej. Sformułowano koncepcję i wskazówki  dla opracowania:
– systemu ewaluacji jakości kształcenia na poziomie ogólnouczelnianym,
– systemu ewaluacji jakości kształcenia na poziomie wydziałów i jednostek ogólnouczelnianych prowadzących działalność dydaktyczną.
Opracowano założenia Systemu Ewaluacji Jakości Kształcenia w Uniwersytecie Opolskim, wraz z analizą SWOT.

W ramach realizacji zadania 4. opracowany został Katalog Dobrych Praktyk Doskonalenia Jakości Kształcenia w UO. Katalog stanowi zbiór opracowań opisujących dobre praktyki stosowane w doskonaleniu jakości kształcenia w Uniwersytecie Opolskim. W pierwszej części zostały przedstawione dobre praktyki realizowane z poziomu uczelnianego, Zostały one wypracowane w trakcie funkcjonowania Systemu Doskonalenia Jakości Kształcenia. Praktyki te zostały przyjęte i stosowane są od 10 lat przez wszystkie wydziały oraz ogólnouczelniane jednostki prowadzące działalność dydaktyczną i na trwałe wpisały się w proces doskonalenia jakości kształcenia w Uniwersytecie Opolskim. Druga część Katalogu zawiera charakterystyki wybranych dobrych praktyk, które realizowane są na poziomie wydziałów i związane są ze specyfiką i charakterem prowadzonych przez nie kierunków studiów. Ta część publikacji została przygotowana w oparciu o charakterystyki dobrych praktyk udostępnione przez wydziały: Ekonomiczny, Filologiczny, Lekarski, Nauk Społecznych; Nauk o Zdrowiu, Matematyki, Fizyki i Informatyki. Wskazuje to na ważne, systematyczne i trwałe działania podejmowane zarówno na poziomie Uczelni, jak i na poziomie wydziałów w procesie doskonalenia jakości kształcenia w Uniwersytecie Opolskim.

Katalog otrzymał pozytywną recenzję i został  wydany w nakładzie 100 egzemplarzy we wrześniu 2023. Katalog dobrych praktyk będzie także udostępniany jednostkom zewnętrznym, innym uczelniom, które będą zainteresowane rozwiązaniami pozwalającymi na osiąganie doskonałości dydaktycznej.  Katalog zamieszczony został także w wersji elektronicznej na stronie jakości kształcenia https://jakoscksztalcenia.uni.opole.pl/wp-content/uploads/Katalog-dobrych-praktyk-jk-w-UO.pdf

Zadanie 5. realizowano w obszarze wsparcia studentów ze zróżnicowanymi potrzebami edukacyjnymi. Opracowano instrukcję dla studentów zagranicznych, informującą o procedurach obowiązujących na UO w obszarze administracji. Instrukcja jest ważnym narzędziem wspomagającym adaptacje studentów-cudzoziemców do warunków studiowania w Uniwersytecie Opolskim.
Instrukcja została wydana w języku angielskim oraz języku ukraińskim i zamieszczona na stronie:  https://drogowskaz.uni.opole.pl/en/candidate-exchange-student/

Ponadto przygotowano dla studentów z zagranicy nową Instrukcję składania wniosków o przyznanie miejsca w DS UO, która została zamieszczona na stronie internetowej Domów Studenta UO oraz pod adresem http://drogowskaz.uni.opole.pl/ w momencie rozpoczęcia rekrutacji na rok akademicki 2023/2024. Utworzono także utworzono odrębną formatkę dla studentów z zagranicy na stronie www. Uczelni (DS. UO oraz http://drogowskaz.uni.opole.pl/), która ułatwi studentom zagranicznym składanie wniosków o przyznanie miejsca w Domach Studenta Zamieszczane treści ujęte w opracowaniu w języku polskim, ukraińskim oraz angielskim.

Podstawowym celem realizacji zadania 6. było doskonalenie bazy i infrastruktury dydaktycznej Uczelni. Przygotowano w systemie USOS  i wdrożono moduł Podania – Praktyki. Studenci, odbywający praktyki zawodowe składają przez system USOSweb komplet dokumentów niezbędny do stworzenia umowy z placówką, w której odbędą praktyki. Przygotowano „Instrukcję składania podań dotyczących praktyk zawodowych/wakacyjnych przez USOSweb dla studentów Uniwersytetu Opolskiego” w języku  polskim i angielskim. Przeszkolono pracowników Biura Dydaktyki i Spraw Studenckich, którzy zajmują się tym obszarem. Realizacja zadania usprawniło obsługę administracyjną studentów, którzy bardzo pozytywnie ocenili możliwość składania podań w systemie USOSweb  z każdego dostępnego miejsca z dostępem do internetu.

W ramach realizacji zadania 7. zorganizowano 14 szkoleń pod wspólną nazwą „Zarządzanie dydaktyką akademicką”. Szczegółowy wykaz szkoleń wraz ze wskazaniem docelowych uczestników:

Część 1. Obsługa toku studiów
Uczestnicy szkolenia – kierownicy dziekanatów wydziałów Uniwersytetu Opolskiego oraz inne osoby zainteresowane tematyką szkoleń.
Program szkolenia obejmował takie zagadnienia jak:
1.Szkolenie – Identyfikacja problemów wpływających na bieżącą obsługę procesu kształcenia,
2. Szkolenie – Wpływ planowania organizacji pracy dziekanatu na jakość dydaktyki,
3. Szkolenie – Komunikacja interpersonalna,
4. Szkolenie – Wykorzystanie systemów informatycznych w pracy dziekanatu.

Część 2. Ocena jakości procesu dydaktycznego, ze szczególnym uwzględnieniem przydzielania zajęć zgodnie z kompetencjami nauczyciela akademickiego i wykorzystania wyników ewaluacji do doskonalenia procesu dydaktycznego.
Uczestnicy szkolenia – dziekani i zastępcy dziekanów wydziałów Uniwersytetu Opolskiego oraz inne osoby zainteresowane tematyką szkoleń.
Program szkolenia obejmował takie zagadnienia jak:
1. Szkolenie – Formułowanie kierunkowych efektów uczenia się – możliwość zmiany efektów. kierunkowych w świetle aktów prawnych i nowych uwarunkowań prowadzenia kierunku,
2. Szkolenie – Znaczenie poprawnie zbudowanej karty przedmiotu dla zapewniania prawidłowego procesu kształcenia,
3. Szkolenie – Znaczenie ewaluacji i autoewaluacji dla podnoszenia jakości kształcenia,
4. Szkolenie – Planowanie, tworzenie i modyfikowanie programów studiów – profil ogólnoakademicki i profil praktyczny,
5. Szkolenie – Budowanie relacji i przepływu informacji, jako narzędzie podnoszenia jakości kształcenia  z uwzględnieniem kształcenia na odległość.

Część 3. Projektowanie i weryfikacja osiągania zakładanych efektów uczenia się, ze szczególnym uwzględnieniem monitorowania przyporządkowania efektów przedmiotowych do kierunkowych, oceny zgodności treści i metod dydaktycznych z założonymi efektami uczenia się i dopasowania metod weryfikacji do ocenianych efektów uczenia się.
Uczestnicy szkolenia – koordynatorzy kierunków studiów prowadzonych na Uniwersytecie Opolskim.
Program szkolenia obejmował takie zagadnienia jak:
1. Szkolenie – Planowanie i formułowanie kierunkowych i przedmiotowych efektów uczenia się oraz relacje między efektami kierunkowymi a przedmiotowymi,
2. Szkolenie – Karta przedmiotu. Obliczanie nakładu pracy studentów w ramach przedmiotów w kontekście metod aktywizujących,
3. Szkolenie –  Kluczowe punkty i budowanie ankiety ewaluacyjnej,
4. Szkolenie –  Zasady skutecznej weryfikacji stopnia osiągnięcia efektów uczenia się,
5. Szkolenie –  Narzędzia weryfikacji osiąganych efektów uczenia się.

Symulacja pracowni metodyczno-terapeutycznej została wyposażona i przekazana do użytku w październiku 2023 r. Mieści się ona w budynku Collegium Pedagogicum UO. Służy do realizacji praktycznych zajęć programowych na kierunkach przygotowujących do pracy z dziećmi, m.in. na kierunkach: Pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna, Pedagogika specjalna oraz w ramach modułu nauczycielskiego na pozostałych kierunkach. Dodatkowo studenci mogą w pracowni organizować  i prowadzić zajęcia metodyczne i terapeutyczne dla dzieci z opolskich przedszkoli i szkół.

Symulacja pracowni dydaktyczno-terapeutycznej na UO służy przede wszystkim szkoleniu przyszłych pedagogów edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej, specjalnych, terapeutów, logopedów  i innych osób związanych z działalnością dydaktyczno-terapeutyczną. Jest to miejsce, gdzie studenci mają możliwość praktycznego doskonalenia swoich umiejętności i zdobywania doświadczenia w pracy z osobami z różnymi potrzebami edukacyjno-rozwojowymi.
Pracownia dydaktyczno-terapeutycznej służyć będzie także badaniom naukowym i działalności dydaktyczno-naukowej, umożliwiając prowadzenie różnorodnych badań, analizę efektywności metod terapeutycznych i testowanie nowych podejść w pracy z osobami z niepełnosprawnościami.
Pracownię wyposażono w szereg pomocy z zakresu:

1. materiały: logopedyczne, do integracji sensorycznej, do rozwijania małej i dużej motoryki,
2. wyposażenie do zajęć plastycznych, muzycznych, teatralnych,
3. materiały do wspomagania edukacji polonistycznej,
4. materiały do wspomagania edukacji matematycznej,
5. materiały do wspomagania edukacji przyrodniczej,
6. lustra logopedyczne,
7. stoliki sześciokątne,
8. zestaw mebli do przechowywania,
9. regały z półkami.